< Thema's

Isolatie

Maak een ovenwant

In iedere module van Maakkunde staat een probleem centraal, waarmee de klas aan de slag gaat. De probleemstelling voor module 1-4 van Isolatie is als volgt.

Er worden op school koekjes gebakken. Als de koekjes uit de oven komen zijn ze heel heet. De kinderen hebben ovenwanten nodig om te voorkomen dat ze hun vingers branden als ze de koekjes van de bakplaat halen. Er zijn niet genoeg ovenwanten voor alle kinderen. Kunnen de leerlingen zelf een ovenwant maken?

Tijdsduur
2 uur en 50 minuten

Kerndoelen
1, 2, 3, 8,12, 23, 40, 42, 44, 45, 54, 55

Leerdoelen
Naast de algemene leerdoelen van de Maakkunde lesmethode die van toepassing zijn op iedere module, vind je hier de leerdoelen van de module Isolatie.

De leerlingen:
– gebruiken de ontwerpcyclus voor het ontwerpen en maken van een ovenwant;
– doorlopen de onderzoekscyclus bij het onderzoeken van isolatie;
– ervaren het verschil tussen koud, warm en heet;
– leren dat je met een thermometer temperatuur kunt meten;
– ervaren dat je met stof warmte tegen kunt houden;
– kunnen het verband tussen de eigenschappen en de functie van een ovenwant verwoorden;
– ervaren dat een dikkere lap stof de warmte beter tegenhoudt.

Aansluiting bij taal
De leerlingen:
– formuleren vragen;
– verwoorden hun eigen ervaringen;
– beargumenteren hun ontwerpkeuzes;
– presenteren hun product;
– gebruiken de volgende begrippen:
•   koud
•   warm
•   heet
•   branden
•   temperatuur
•   thermometer
•   meten
•   veranderen
•   hoger/lager
•   materiaal
•   kenmerk
•   eigenschap
•   binnenstebuiten
•   tegenhouden
•   fiberfill
•   indrukken
•   lap stof
•   dik/dun
– Optioneel voor differentiatie:
•   isolatie
•   isolator
•   stilstaande lucht

Aansluiting bij rekenen
De leerlingen:
– rangschikken flessen met water naar hoogte temperatuur;
– doen ervaring op met de thermometer als meetinstrument;
– gebruiken de tegenstelling hoger/lager, tijdens het benoemen en het meten van de temperatuur.

Digibordlessen

Werk je voor het eerst met Maakkunde? Dan kun je ervoor kiezen om eerst de introductieles te doen.

Kijk hier de instructievideo voor het voorbereiden van de ovenwant in les 3. 

Uitgelichte onderdelen

Het temperatuurspel
Start het spel en leer de leerlingen een thermometer aflezen door hun reactie op de wisselende temperaturen uit te beelden.
Het probleem
Gebruik deze illustratie om het probleem in les 1 te bespreken.

Korte activiteiten

Eerst eens een W&T activiteit uitproberen in het thema Isolatie? Kies voor de korte activiteit.

Maak isolerende slippers

In iedere module van Maakkunde staat een probleem centraal, waarmee de klas aan de slag gaat. De probleemstelling voor module 5-8 van Isolatie is als volgt.

Je gaat binnenkort op vakantie. Je wilt graag schoeisel meenemen dat je voeten goed beschermt tegen heet zand of een koude tegelvloer. Kunnen de leerlingen zelf isolerend schoeisel ontwerpen en maken?

Tijdsduur
5 uur

Kerndoelen
1, 2, 3, 4, 5, 12, 33, 42, 44, 45, 55

Leerdoelen
Naast de algemene leerdoelen van de Maakkunde lesmethode die van toepassing zijn op iedere module, vind je hier de leerdoelen van de module Isolatie.

De leerlingen:
–  gebruiken de verkenstap van de ontwerpcyclus;
– passen de ontwerpcyclus toe bij het ontwerpen en maken van isolerend schoeisel;
– passen de onderzoekscyclus toe bij het onderzoek naar warmteoverdracht en isolatie;
– leggen de relatie tussen eigenschappen en functie van verschillende soorten schoeisel, waaronder slippers en open schoenen;
– kennen de volgende principes van warmteoverdracht:
• Warmteoverdracht is het overdragen van warmte van het ene materiaal/voorwerp naar het andere.
• Warmteoverdracht vindt onder andere plaats door geleiding.
•   Warmteoverdracht gaat van warm naar koud.
• Sommige materialen geleiden beter warmte dan andere materialen.
– weten dat isolatie het tegenhouden van warmteoverdracht is. Iets dat slecht warmte geleidt is een goede isolator.

Aansluiting bij taal
De leerlingen:
– formuleren vragen;
– verwoorden hun eigen ervaringen;
– beargumenteren hun ontwerpkeuzes;
– presenteren hun product;
– maken een promotiefolder, poster of reclamefilmpje, met een productomschrijving van hun schoeisel en een beschrijving van de unieke eigenschappen van de isolatielaag;
–  kennen en gebruiken de volgende begrippen:
•   warm, koud
•   temperatuur, thermometer
•   graden Celsius (ºC)
•   warmteoverdracht
•   warmtegeleiding, geleiden
•   isolatie, isolator, isoleren
•   schoeisel
•   demping
•   slijtage
•   flexibel
•   voetbed
•   eigenschap
•   functie

Aansluiting bij rekenen
De leerlingen:
–  meten temperatuur in graden Celsius ((ºC);
– analyseren en vergelijken hun meetresultaten.

Uitgelichte onderdelen

Het probleem
Gebruik deze illustratie om het probleem in les 1 te bespreken.
Bekijk hoe de zool van de schoen in elkaar steekt
Met dit interactieve onderdeel uit les 1 onderzoek je met de leerlingen dat een schoenzool uit meer lagen bestaat dan we van buitenaf kunnen zien.
Overdracht van warmte
In deze video uit les 2 wordt uitgelegd wat warmteoverdracht en isolatie is.

Korte activiteiten

Eerst eens een W&T activiteit uitproberen in het thema Geluid? Kies voor de korte activiteit.